Bir gün səhər-səhər qapını döysəm,
Kimdir? - yuxulu səsinlə sorarsan içəridən.
Saçların dağınıq, özün narahat -
Kim bilir, necə də gözəlsən o an.
Bir səhər qapını döysəm,
Yuxudan səni oyandırsam,
ki, hələ limandan duman qalxmamış,
zavodun fit səsi eşidilməkdə...
Çevirdi: Sima Ənnağı
Qəmliyə doğru
dənizi görəçəksən.
Heç mat qalma... (Orxan Veli Kanık)
*
Lopa-lopa yağan qarı düşündüm,
pəncərənin önündə bütün yazı,
baxdım ki, qan içindəyəm... (Ahmet Oktay)
*
Tap-tap-tap - qapı döyüldü,
Açdım baxdım ki,
yalnızlığımmış... (Cemal Süreya)
*
Kor öləndə, badam gözlü olurmuş,
Sevgilim badam gözlüydü
Demək, mən
Bütün ömrümcə
Bir ölünü sevmişəm! ( Orhon Murat Arıburnu)
*
Burada külək, burada yağış,
sol çiyninə günəşi asmadan gəlmə! (Oktay Rifat)
*
Dəli edər adamı bu dünya,
Bu gecə,
bu ulduzlar,
bu qoxu.
Bu təpədən-dırnağa çiçək açmış ağac... (Orhan Veli Kanık)
*
Gözləyirəm...
Elə havada gəl ki,
imtina etmək mümkün olmasın... (Orhan Veli Kanık)
Çevirdi: Sima Ənnağı
Avqust
dodaqlarda
Qaymaqlı
dondurma kimi
Xəfifcə
əriyir,
Havanın
istisini
Çiyimlərimdə
daşıyıram
Yapıncı
kimi.
Nə qədər
görülməmiş yuxular,
Nə qədər
oyanmamış ürəklər var
Avqustda.
Nə qədər
Deyilməmiş
sözlər
Qapanıb
dodaqlarda.
Bir
toxunuş,
Bir
baxış,
Bir ətir
Xoşbəxt
olmağa kifayət edir...
Sima
Nə vaxtsa bu gözlərdə bir dəniz vardı,
Çəkirdi
məni özünə,
Boğurdu
ehtirasda.
İndi
əlində
siqaret,
zilləmisən
gözünü
közərən
uca,
tüstü
dolur içimə
dəniz
əvəzinə...
Sima
Gəl,
Söz
De.
Su
Ol
Ax.
Od
Ol
Yan.
Ot
Ol
Bit.
Gül
Ol
Sol.
Yad
Ol
Öl.
Eşq!
Quş
Ol
Uç!
Mən
Sən
Son...
03.10.2024
Sima
Son dərs günündə yenə də Verterlə mən Naokigilə
getdik. Axşam saat altı radələri idi, amma günəş üfüqdən yüksəklikdə
dayanmışdı. Naokinin evləri qarşısında tamam tər içində idim.
Həmin gün Naokiyə qan analizinin nəticələrinə aid məktub
gətirmişdim. Fikirləşdim ki, Süya həqiqəti bilirsə, Naoki də bilməlidir.
İnanmırdım ki, məktubumdan sonra Naoki məktəbə qayıdacaq, qayıtsa ya qayıtmasa,
vecimə deyildi. Mən sadəcə istəyirdim ki, Naoki daha həyəcan keçirməsin.
Naokinin anası qapını azacıq araladı, Verter konspektləri və sinif yoldaşlarımın
çəkdiyi açıqcanı hədiyyə kimi ona uzatdı. Təəccübləndim ki, açıqcanı indi
verir. Onu tamam unutsaydı!
Gördüm ki, isti havaya baxmayaraq, Naokinin anası
uzunqol yun köynəkdədir, bəlkə evdə kondisioner işləyirdi. Ananın üzünə fikir
vermədim. Ona Naokiyə yazdığım məktubu ötürmək istəyirdim ki, Verter çəkməsini
qapı arasına soxub qışqırdı:
-
Naoki,
oradasansa, məni eşit! Əzab çəkən təkcə sən deyildin. Süya da əzab çəkirdi.
Sinif yoldaşları ona işgəncə verirdilər. Çox qəddarcasına! Amma mən onları
inandırdım ki, belə etmək olmaz. Və onlar islah oldular. Naoki, bilirəm, ağır
günlər keçirirsən, amma dinlə! Sənə kömək edəcəm. İnan mənə! Sabah mütləq məktəbə
gəl! Gözləyəcəyik!
Onu dinləyərkən, əsəb keçirirdim. Məgər Verter
demirdi ki, guya kimsə Süyaya paxıllıq edir? İndisə deyir ki, uşaqlar Süyaya
işgəncə veriblər. Başımı qaldırıb yuxarı baxdıqda, ikinci mərtəbənin pəncərə pərdəsi,
Naokinin otağının pərdəsi xəfifcə tərpəndi.
Verter çox coşqulu, həyəcanlı idi, gözləri dəli
gözü kimi parlayırdı. O, Naokinin anasına yüngül təzim etdi. Qonşular səs-küyə
çıxıb nə baş verdiyni bilmək istədilər. Verter geniş təbəssümlə mənə dedi:
- - Çox
sag ol ki, Midzuho, mənimlə gəlirdin!
O mənə müraciət edirdi, amma səsi gərəksiz dərəcədə
zil çıxırdı, qonşular onu eşitmişdilər. Bu bir aktyorun oyunu idi. Mən də
tamaşaçı rolunda idim. Mən əvvəldən axıra kimi şahid idim ki, nümunəvi müəllim
problemli şagirdin evinə necə gəlib-gedir.
Naokiyə ünvanlanmış məktub cibimdə qaldı. Onu var
gücümlə əzdim.
Həmin gecə Naoki anasını öldürdü.
Ertəsi gün sinfə gəldikdə, bir neçə oğlan fit çaldı,
qızlar da lövhəyə baxıb gülürdülər. Lövhədə təbaşirlə ürək şəkli çəkilmişdi,
içində mənim və Süyanın adı yazılmışdı. Gözlərimi endirib sakitcə yerimə
keçdim. Partamın üstündə də markerlə ürək şəkli çəkilmişdi.
-
Sabahın
xeyir, Midzuho! – Ayako əlindəki telefonu yellədərək, qışqırdı. Ona fikir vermədən
əyləşib kitabı açdım, oxumağa başladım.
Süya peyda olanda, onu da gülüşlə qarşıladılar. O,
lövhəyə qısa nəzər salıb çantasını partaya qoydu və hamıdan bərk fit çalan
Takaxiroya yaxınlaşdı.
- - Nədi,
qatil, deməyə nə sözün var? – Takaxiro saymazyana gülümsəyərək soruşdu.
Süya cavab vermədi. Əlini uzadıb dırnağının ucu ilə
Taxakironun üzündə bir cızıq açdı, bu qırmızı xətt bütün işgəncələrə son qoydu.
Cızıq Süyanın qanı ilə çəkilmişdi. Oğlanlardan bir neçəsi qışqırdı, sonra
sakitlik çökdü.
-
Midzukini
tutan sən idin? Onun qarşısında yaltaqlanırdın? – Süya Ayakonu göstərdi. Sonra
o, Ayakoya yaxınlaşıb yaralı barmağını yuxarı qaldırdı. Qan onun biləyinə qədər
axmışdı. Ayako qorxub əlləri ilə üzünü qapadı, amma Süya qanlı əlini onun parta
üzərindəki telefonuna toxundurdu. Ayako qışqırdı.
-
Qorxaq!
- Süya dedi. – Özün çirkli işləri görmürsən, başqalarına etdirirsən? O qədər
avamsan ki, anlamırsan ki, səndən sui-istifadə edirlər?
Sonra Süya Yusukenin partasına yaxınlaşdı. Yusuke
baş verənləri səssizcə izləyirdi.
- - Sən
də bu gic qızı mənə yönəltdin, cırnatdın onu? – Süya soruşdu.
Bu sözlərdən sonra Süya əyilib Yusukenin
dodaqlarından öpdü. Bütün sinif nəfəsini qısdı. Yusuke, idmançı oğlan, birdən-birə
ağardı.
-
Nədi,
xoşuna gəldi? – Süya təbəssümlə dedi. – Cəza vermək? Siz ədalət qurumu
deyilsiniz! Bilirdiniz ki, Moriqutinin qızı hovuza tərəf gedib. Vaxtında hər
şeyi danışsaydınız, qız tələf olmazdı! Hamınız günahkarsız! Elə bilirsiniz, məni
cəzalandırmaqla günahlarınızı yuyursunuz? Nə oldu? Siz əsil riyakarsınız! Əgər
bu şəkildə davam etsəniz, gələn dəfə hər birinizi, dilimi ağzınıza salaraq, öpəcəm!
O vaxtdan Süyadan hamı əl çəkdi.
Yusuke açıq-aydın Süyaya qarşı çıxdıqdan sonra
Süyanın partası hər gün süd paketləri ilə dolu olurdu. Təzyiqdən paketlər
partlayıb dağılırdı. Bir dəfə kimsə çürümüş qatıq gətirib qoymuşdu. Süya hər
gün dinməz-söyləməz halda paketləri yığışdırıb atırdı. Onun dəftərləri, idman
forması itirdi, kimsə onun dərsliklərinin hər səhifəsində “qatil!” sözünü
yazmışdı. Əksər uşaqlar yenə də Süyanı iqnor edirdilər, amma bir neçə uşaq
ciddi şəkildə Süyanı qısnayır, əzab verirdilər.
Bir gün hamımız eyni mesajı aldıq: Süya cəzalanmalıdır! Oyun başladı! Kim ən
çox xal toplayar?
Bu mesaj əvvəlki naməlum nömrədən gəlmişdi. Sadə
qaydalar vardı: Süyaya qarşı edilən işgəncələrdən xəbər verməli və xal
qazanmalıydıq. Kim az xal toplasaydı, “qatilin dostu” sayılacaqdı və özü də
qısnamaya məruz qalacaqdı.
Süyanın halına acımırdım, amma təklif edilən oyun
xoşuma gəlmirdi və mən iştirakdan imtina etdim. Elə bilirdim, hamı belə edəcək.
Bir neçə gün sonra sinifdə ən sakit uşaqları – Yukari və Sasukini gördüm, onlar
ayaqqabı dolabının yanında dayanıb, Süyanın siyirməsini süd paketləri ilə
doldururdular, sonra da telefonla hesabat göndərdilər.
Deməli, əgər bu sakit şagirdlər oyuna qatılıbsa, mən
sıfır xallı yeganə şagirdəm?
Növbəti həftə sinfə gələndə çox həyəcanlı idim,
amma hər şey adi keçdi. Görünür, xal qazanmayan başqa şagirdlər də vardı. Rahat
nəfəs aldım ki, hamı dəlilik etmir.
Konspektləri Naokiyə may ayının sonlarından verməyə
başladıq. Keçmişdə mən Naokigildə çox olmuşdum, mən balaca olanda, Naokinin
bacısı mənə dayəlik edərdi.
Məni və Verteri qapıda Naokinin anası qarşıladı. Mən
çoxdan onu görmürdüm, amma o əla görünürdü – şıq geyimi, makiyajı.
“Naoki kökələri çox sevir. Bir dəfə anası soğan
doğramaqdan ağlayırdı, Naoki ona burun dəsmalı gətirmişdi! Xəttatlıq müsabiqəsində
Naoki üçünçü yeri qazanıb!”
Uşaqlıqdan Naokiyə tərifləri eşidirdim: Naoki bunu
etdi, onu etdi!
Elə bilirdim, konspektləri verib qayıdacağıq, amma
Naokinin anası bizi içəri dəvət etdi, qonaq otağındakı divanda əyləşdik. Verter
razı görünürdü, amma Naokinin anasında narazılıq hiss edilirdi.
Qonaq otağı mənə tanış idi. Uşaqlıqda biz burada
loto və kart oynayardıq. Naokinin otağı ikinci mərtəbədə, qonaq otağının düz
üstündə yerləşirdi. Gözümü tavana zilləyərək, düşünürdüm ki, görəsən, Naoki
otağındadır?
Ana bizə çay verdi və Verterə dedi:
-
Naoki
hələ əvvəlki müəlliməyə görə əzab çəkir. Hamı sizin kimi enerjili olsaydı, heç
nə baş verməzdi...
Anladım ki, Naoki anasına sonuncu dərs günü
haqqında heç nə deməyib, yoxsa anası sizin haqqınızda bu qədər sakit və yekəxana
danışmazdı.
Deməli, Naoki anasına heç nə deməyib və təklikdə
iztirab çəkir. Olanlardan xəbərsiz ana sizin dalınızca yaman danışırdı,
qızınızın ölümü haqqında bir kəlmə də demədi! Yəqin, ana ağlına gətirmirdi ki,
oğlunun bu işdə əli var.
Naoki aşağı enmədi. Deyəsən, anası bizi içəri dəvət
etmişdi ki, ancaq şikayər etsin. Verter üzündəki axmaq ifadə ilə başını yellədirdi,
sanki hər sözüylə razılaşırdı. Məncə, Verter ananı dinləmirdi.
- - Xahiş
edirəm, Naokini mənə həvalə edin! – qadın, nəhayət, susanda,Verter dedi.
Yuxarıdan səs-küy eşidildi, deyəsən, Naoki deyiləni
duymuşdu.
Lakin Naoki nə ertəsi gün, nə də sonralar məktəbə gəlmədi.
Biz özümüzü elə aparırdıq ki, sanki heç nə baş verməyib, Süyanı da sanki
görmürdük.
II.
Əzabkeş
İki ay əvvəl mən sizi, Moriquti-sensey, hər gün məktəbdə
görürdüm, amma indi bilmirəm, sizinlə necə əlaqə saxlayım. Siz sinfimiz qarşısında
etiraf etdiniz ki, qızınızın qatilləri olmuş iki şagirdin cəzasını qanuna həvalə
edə bilməzsiniz, ona görə özünüz onlara cəza verəcəksiniz. Sonra da yox
oldunuz. Düşünürəm, bu sizin tərəfdən çox məsuliyyətsiz hərəkətdir. Siz qalıb
sonrakı hadisələri, günahkar uşaqların taleyini öyrənməliydiniz.
Siz yox olandan sonra sinifdə baş verənlərdən
danışmaq istəyirəm. Sizə uzun-uzadı bir məktub yazdım, sonra anladım ki, onu
oxumayacaqsınız. Sonra öyrəndim ki, bir jurnal tərəfindən həvəskar yazarlar
üçün müsabiqə elan edilib, siz o jurnalı tənəffüslərdə müəllimlər otağında
tez-tez oxuyardınız. Bu müsabiqələrdə adətən istedadlı yeniyetmələr qalib gəlir,
mən də bəxtimi sınamaq istədim.
Bir az həyəcan keçirirəm ki, Sakuranomi-senseyin
populyar olmuş aylıq köşəsini aprel ayından bəri çap etmirlər, deməli, siz daha o jurnalı oxumursunuz. İndi məktubumu
çap etsələr də, heç nə bilməyəcəksiniz. Amma yenə də cəhd edirəm.
Bunu ona görə etmirəm ki, köməyinizə ehtiyacım var.
Sizə sadəcə bir sualım olacaq.
Mən həqiqəti bilirdim, A. və B. də məktəbə gəlməyə
davam edirdilər. Onların vecinə deyildi ki, sinfə polis gələcək. A. qalib bir təbəssümlə məndən soruşdu
ki, nə üçün onun etirafından sonra polisə xəbər verməmişəm. Nə olub ki? Bu bədbəxt
hadisədir. Mən A.-nın etdiyi cinayət
haqqında hamıya danışıb ona şöhrət qazandırmaq istəmirdim. Bir ana kimi, A. və B.-nin ölməsini istəyirdim. Bir müəllim kimi gərək hər şeyi polisə
danışaydım, həmçinin bu uşaqları müdafiə etməliydim. Polis qərara gəldi ki,
Manami bədbəxt hadisə nəticəsində ölüb, mən B.-nin anasına söz verdim ki, hər şey bu cür qalacaq. Nə nəcib hərəkətdir,
deyilmi? B.-nin işdən gələn atası olanları
öyrənib mənə pul təklif etdi. Razılaşmadım. Pulu götürsəydim, B. hesab edəcəkdi ki, hər şeyi unuda
bilər. Mən isə istəyirdim ki, o ömrü boyu bunu xatırlasın, və gələcəkdə ləyaqətli
həyat sürsün. Əgər atası oğluna kömək etmək istəyirsə, qoy B.-ni həyatı boyu dəstəkləsin.
Əgər A.
başqa birisini öldürsə, onda necə?
Hm... siz mən gözlədiyimdən daha soyuqqanlı
imişsiniz... QİÇS haqqında dediklərim sizi şoka saldı, amma balaca qızın ölümü
vecinizə olmadı. Amma A. hələ heç
kimi öldürməmişdi. Takenaka xanım məxmər çantanı mənə gətirəndə, həmin gecə məktəbə
gedib çantadakı elektrik gücünü ölçdüm. Qısaca, bu güc nə dördyaşlı uşağı, nə də
ürəyi xəstə qocanı öldürə bilərdi. Cərəyanın gücünü özümdə yoxladım. Zəifdi.
Manami sadəcə huşunu itirmişdi. Demişdim ki, o suda boğulub. Hadisənin ertəsi
günü A. B.-dən soruşdu ki, qızı niyə
hovuza atıb? Mən də soruşmaq istəyirəm – niyə heç kimi köməyə çağırmadı? Niyə dərhal
qaçıb getmədi?
Axı Manami hələ sağ idi.
İlk dərs günlərindən B. mehriban bir uşaq idi. Onun iki bacısı vardı, valideynləri oğullarına böyük sevgi və diqqət verirdilər, çünki qızlardan xeyli sonra anadan olmuşdu. A. ilə söhbətdən sonra B.-ni məktəb hovuzu yanında söhbətə çağırdım. O başa düşdü, niyə onu çağırıram və məni evlərinə dəvət etdi. Axşam B.-nin evlərinə getdim. O soruşdu ki, anası söhbətdə iştirak etsə, etiraz etmərəmmi? Deyəsən, anasının heç nədən xəbəri yoxdu. Mən etiraz etmədim və B.-dən məktəb haqqında, dərsləri haqqında soruşdum.
O tennis klubuna üvz olmuşdu. B. çoxdan hansısa idmanla məşğul olmaq istəyirdi, tennisi əla idman
hesab edirdi. Məşqlər başlayanda, B.
anladı ki, səhv edib, yeni üzvlərə beş ay raketka verilmirdi. B. heç məyus olmadı. İyun ayının
sonunda bir neçə dəfə oynadı, əlində raketka məşqə getməyi çox sevirdi, bilirdi
ki, kənardan əla görünür.
Yay tətili ərəfəsində məşqçi Tokura-sensey üzvləri
qruplara böldü. B. ümumi fiziki
formanı yaxşılaşdırma qrupunda idi. Bu qrupda iki oğlan da vardı, məşqə gəlməyən
D. və E. – hamının “Kati” qadın adıyla çağırdığı solğunbənizli arıq oğlan.
Hər gün B.
və Kati məktəbin ətrafında dövrə vurub qaçırdılar. B. əmin idi ki, fiziki hazırlığı yaxşıdır, ona görə məşqçiyə qəzəblənirdi.
Bir dəfə bir qız soruşdu ki, tennis klubunun üzvüsənsə, niyə daim qaçırsan? B. bü cür alçaldılmağa daha dözə
bilmirdi. Məşqçi Tokuranın yanına gəlib tələb etdi ki, onu birinci qrupa keçirsin.
Tokura maraqlandı ki, B.-nin xoşuna
gəlməyən nədir – dövrə vurub qaçmaq, yoxsa Kati ilə birgə qaçmaq? Əlbəttə, B. Kati ilə qaçmaq istəmirdi, amma həqiqəti
deməyə ürək etmədi. Məşqçi ciddi şəkildə dedi:
- - Səni
başqalarının fikri çox narahat edir. Belə heç vaxt güclü ola bilməzsən! Bir
azdan ümumi məşqlər başlayacaq, bir az döz.
Amma ertəsi gün B.-nin anası zəng edib bildirdi ki, oğlu tennis klubuna daha getməyəcək,
çünki imtahanlara hazırlaşmaq üçün kursa yazılıb.
Əvvəlcə B.-nin
qiymətləri həqiqətən yüksəldi. Oxuduğu kursda da ikinci oldu. Onun sinif
yoldaşı Q. da həmin kursa yazıldı,
amma B.-nin səviyyəsinə çatmırdı.
Növbəti məktəb iclasında mən rəhbərliyə bildirdim
ki, A. elektrik cərəyanı ilə vuran
pulqabı ixtira edib və C.-nin
dediyinə görə, hələ ibtidai məktəbdə təhlükəli işlərlə məşğul olub. Lakin rəhbərlik
hesab etdi ki, “oyuncaq” təhlükəli deyil, mənə tapşırdılar ki, A.-ya xəbərdarlıq edim və onu cəzalandırım.
Mən hətta A.-nın valideynlərinə zəng
vurdum, onu ittiham etmək üçün yox, bildirdim ki, oğulları elektriklə təhlükəli
eksperimentlər edir, buna diqqətli yanaşsınlar. A.-nın anası zəngimdən qəzəblənmişdi və məni sancmaq fürsətini əldən
vermədi:
- - Çox
maraqlıdır, bu cür zənglərə necə vaxtınız qalır, axı sizin uşağınız var və ona
baxmalısınız!
Hər gün A.-nın
internetdəki səhifəsini yoxlayırdım. O deyəndə ki, ixtirasını başqa adama da
göstərəcək, elə bildim saytda peyda olacaq, amma heç bir yenilik yoxdu.
Növbəti həftə A.
dərsdən sonra qalın bir zərflə mənə yaxınlaşdı və xahiş etdi ki, sənədləri
imzalayım. Bu, məktəblilərin milli elmi sərgi-yarmarkasında iştirak üçün
sifariş idi. Sifarişlərin qəbulu iyun ayının sonunda, yay tətili ərəfəsində
bitirdi, düşünürdüm ki, kimsə iştirak etməyəcək. Heç ağlıma gəlməzdi ki, A. pulqabısını müsabiqəyə təqdim etmək
istəyər!
Layihənin adı “Oğurluq əleyhinə pulqabı”, məqsədi –
“pulumu cibgirlərdən qorumaq” idi. Sifariş tam doldurulmuşdu, təkcə bu layihəni
təsdiqləyən müəllimin imzası və adı yoxdu.
Gördüm ki, A. ixtirasına düzəliş
edib, pulqabının sahibi üçün qoruyucu əlavə edib, oğrunu isə cərəyan vuracaqdı.
Sifarişdə ixtiranın yığılma prosesinin təsviri və ullüstrasiyalar vardı.
Manaminin dəfni sakit keçdi. Bilirəm, sizlərdən
kimsə dəfnə gəlmək istəyərdi, amma mən icazə verməmişdim. Bir tərəfdən, istəyirdim
ki, Manaminin dəfnində çoxlu adam iştirak etsin, digər tərəfdən, ən vacib olanı
atasının qızı ilə vidalaşması idi. Ata və qız yalnız bir dəfə, ötən ilin
sonunda görüşmüşdülər. Bundan xəbərim yoxdu, bir gün Manami televizor ekranını
göstərib, “dünən bu əmini gördüm” – dedi.
Elə bildim ürəyim dayandı. Qızım dedi ki, bu adam
uşaq baxçasının hasarından ona baxırdı, Manami yelləncəkdə yellənirdi. Kişi
qızımı adıyla çağırıb yaxın gəlməyi xahiş etdi. Manami ehtiyatla hasara
yaxınlaşdı, mat qalmışdı ki, adam onun adını haradan bilir. Həmin kişi soruşub
ki, qız xoşbəxtdirmi, Manami də geniş təbəssümlə təsdiqləyib. Kişi, “yaxşı”, -
deyərək uzaqlaşıb. Şübhəsiz, bu Manaminin atası idi. Baxçanın müdiriyyəti
mühafizəni gücləndirmişdi, hətta yaxın binalarda yaşayanlar baxçanın hasarı
yanında uzun müddət qalanda, yoxlanırdılar. Manaminin atası şübhə doğurmazdı,
onun adını eşidən mühafizəçi hətta onu içəri dəvət edərdi.
Qızımın dediklərindən sonra ilk dəfə düşündüm ki,
sevgilim bu illər ərzində, görəsən, necə yaşayıb. Beş il ərzində ilk dəfə
olaraq, ona zəng etdim. O zaman öyrəndim ki, QİÇS-in simptomları daha da artıb.
Sevgilimi yoluxduran qız dərhal xəstələnmişdi, amma gerçəkdə virusun inkubasiya
dövrü beş ildən on ilə qədərdir. Sevgilimdə xəstəliyin inkişafı on dörd il çəkdi.
Bilmirdim, nə deyim. O söz verdi ki, bir də Manami ilə görüşməyəcək. Onun həyatsız
səsində, sizin televiziyada gördüyünüz güclü və enerjili adamdan əsər-əlamət
qalmamışdı. Təklif etdim ki, qış tətilindən sonra üçümüz görüşək və birgə vaxt
keçirək. Bunu xəstəlikdən ölən adama yazığım gəldiyi üçün etmirdim, mən qısa
müddətli olsa da, həqiqətən əsil ailə kimi olmaq istəyirdim. Amma o imtina
etdi.
O, yalnız Manami öləndən sonra onu qucaqlaya
bilmişdi. Dəfn ərəfəsində o, bütün gecəni qızımı bağrına basıb hönkürür və
özünü, yaşadıqlarını günahlandırırdı. Biz elə hey ağlayırdıq, göz yaşlarımızı
tuta bilmirdik, təəssüf edirdik ki, bir ailə kimi ola bilmədik.
Bu gün sizə peşman olduqlarımdan xeyli danışdım.
Həmin gün müəllim iclası gec bitdi. Tibb bacısı da iclasda iştirak edirdi. Siz, qızlar, yaxşı ki, Manami ilə qalmağa razı olmuşdunuz. Amma Manami tibb otağında deyildi. Əvvəl elə bildim ki, başqa qızlarla hardasa oynayır, məktəbin geyim otağına, ayaqyoluna baxdım. Manami heç yerdə yoxdu. Qızlarla rastlaşdım, onlar dedilər ki, Manami tibb otağında olmayıb, qızlar da elə bilib ki, o, məktəbə gəlməyib. Birlikdə qızımı axtarmağa başladıq. Dərslər qurtarmışdı, amma məktəbdə xeyli adam vardı, hamı uşağı axtarırdı.
Manamini Hosino tapdı. O, beysbol klubunda məşqini
bitirib gəlirdi, xatırladı ki, Manami bəzən məktəbin hovuzu yanında olurdı.
Qapı zəncirli qıfılla bağlı idi, ona görə biz hasardan aşdıq, amma uşaq qapı
arasından keçə bilərdi. Üzgüçülük komandası məşqini çoxdan bitirmişdi,
hovuzdakı su qara və çirkli idi, hovuzu ilboyu boşaltmırdılar ki, yanğın vaxtı
sudan istifadə edilsin.
Manaminin bədəni qara suda üzürdü. Onu dərhal
hovuzdan çıxardıq, amma bədəni tamam soyumuşdu, balaca ürəyi çoxdan susmuşdu.
Amma mən dayanmadan ürək masajını edərək, qızımı
çağırırdım. Uşağın cəsədini tapdığına görə şok yaşayan Hosino kömək dalınca
qaçdı. Manamini xəstəxanaya apardılar və məlum oldu ki, o boğulub. Heç bir zədəni
aşkar etməyən polis bu qənaətə gəldi ki, bədbəxt hadisə baş verib, qızım hovuza
düşərək boğulub.
Manamini tapanda hava qaralmışdı, amma aydın
xatırlayram ki, Takenaka xanımın iti Muka hovuzun hasarı yanında sakitcə
dayanmışdı. Hasarın dibində polis çörək qırıntıları tapdı, Manami iti yemləmişdi.
Siz qızımı dəfələrlə hovuzun yanında görmüsünüz. Düşünürəm, qızım hər həftə
Mukanı yemləyirdi. Takenaka xanım xəstəxanada olduğu müddətdə qonşular itə
qulluq edirdilər, amma Manami bunu bilmirdi. Qızım əmin idi ki, o olmasa, Muka
acından ölər! Ona görə gizlicə tibb otağından çıxıb hovuzun yanına gələrdi. Mən
bunu bilmirdim. Manami, bəlkə də, qorxurdu ki, onu danlayaram, ona görə mənə yalan
deyirdi, deyirdi ki, guya qızlarla oynayır. Əgər mən bunu bilsəydim! Əgər
qızıma düzgün suallar versəydim! Manami hovuzun yanında olmazdı!
Qızım ona görə tələf oldu ki, mən ona pis baxırdım.
Çox təəssüflənirəm ki, hadisə məktəbin ərazisində baş verib və sizin hər
birinizə təsir göstərib. Bir ay keçib ki, qızım yoxdur, amma mən hər səhər ümid
edirəm ki, Manamini yanımda mışıl-mışıl yatan görəcəm. Bir yataqda elə yatırdıq
ki, bir-birimizi bədənimizlə duyaq. Bəzən özümü zarafatyana uzaq tuturdum,
qızım da yaxınlaşıb bərk-bərk mənə qısılardı. Yalnız o zaman rahat yuxuya gedərdi. Hər səhər ağlayıram ki, bir daha əlim qızımın
yumşaq saçlarına, isti yanaqlarına toxunmayacaq...
Direktora bildirəndə ki, işdən çıxıram, səbəbini
soruşdu. Kitahara-san, siz düz deyirsiniz, məhz Manami ilə baş verənlərdən
sonra işdən çıxmaq istəyirəm. Başqa səbəb olsaydı, hansısa məktəbdə müəllimliyə
davam edərdim. Bəs niyə müəllimliyi tamam atıram?
Məsələ budur ki, Manaminin ölümü bədbəxt hadisə
deyildi.
Manami bu sinfin şagirdləri tərəfindən öldürülüb.
Mən müəllimlə şagird arasında yaranan etimad hissi
haqqında çox eşitmişəm. Mobil telefonlar peyda olandan sonra şagirdlərdən daim
mesajlar alıram, biri yazır, ölmək istəyirəm, o birisi yazır ki, yaşamaq istəmirəm...
Bəzən şagirdim gecəyarısı bizə gəlirdi, heç vaxt eləsini uzaqlaşdırmırdım. Daha
dəhşətli hadisələr baş verirdi. Bir dəfə bir kişi müəllimə xəbər verdilər ki,
şagirdi bəladadır, xilas etmək lazımdır. Müəllim göstərilən ünvana getdi, demə,
ora görüş oteli imiş... Orada müəllimin qız şagirdi ilə fotosunu çəkib yayımladılar,
biyabır etdilər... Məktəbə polis, valideynlər tökülüşdü. Müəllimlər bilirdilər
ki, bu iş quramadır, məsələ bundadır ki, müəllim transgender idi – onun bioloji
cinsi sənədlərində yazılan cins deyildi, biz bu sirri aça bilməzdik. Amma o
özü, ləyaqət və şərəfini qorumaq üçün şagirdlərə, valideynlərə həqiqəti söylədi.
Münaqişənin səbəbi isə xırda bir şey idi – nə var, nə var, müəllim qız şagirdinə
deyib ki, dərsdə sakit otursun!
Cəza? Yox, olmadı. Bütün hiddət məktəb rəhbərliyinin
üzərinə düşdü, valideynlər məktəbi ittiham etdilər ki, hər cür cinsəl
pozuntularla saf uşaqlara təsir edirlər. Mənim kimi tək ananı da... Öz qızının
hərəkəti valideynin vecinə deyildi. Valideynlər məktəbə, müəllimlərə qarşı
çıxdılar və qalib gəldilər. Bəs müəllimin taleyi necə oldu? Onu başqa məktəbə
göndərdilər. O, orada işləyir. Qadın qismində.
Bilirəm, bu nümunə qeyri-adidir, amma son zamanlar
müəllimlər, xüsusilə kişi müəllimlər, şagirdlərin əsassız ittihamlarına məruz
qalırlar. Bu cür hadisələrin qarşısını almaq üçün bizim məktəbdə xüsusi qayda
yaratdılar: qız şagirdlərə kömək üçün qadın müəllim göndərirlər, oğlanlara isə
kişi müəllim kömək edir. Bunu bilmirdiniz? İndi bildiniz. Odur ki, oğlanlar, mənə
yazmaq lazım deyil, çünki yanınıza kişi müəllim gələcək. Kimsə canına qəsd etmək
istəyəndə, inanmıram ki, bunu həqiqətən istəyir. Sizə elə gəlir ki, bu boyda
dünyada təksiniz, sizin probleminiz hər şeydən vacibdir! Amma bir az böyüyəndə,
başa düşəcəksiniz ki, başqalarının da hissləri var - gecəyarısı kiməsə qorxulu bir mesaj yazmaq nə
deməkdir? İntihar etmək istəyən şagird, düşünürəm ki, bu haqda müəlliminə
yazmaz.
Bu roman Yaponiyada son 20 ilin ən tanınmış romanı, Alex Award mükafatının qalibidir.
Anons: müəllimə Yuko Moriqutinin dördyaşlı qızı tələf
olur. Faciəni bədbəxt hadisə kimi qələmə verirlər. Lakin ana əsil həqiqəti
bilir – onun qızını iki şagird öldürüb. Və son iş günündə Yuko həmin qatillərin
dərsini verəcəkdir. Hər kəs etirafını edəcək və cəzasını alacaqdır.
Bu roman insanın qorxuları, nifrəti və tənhalığı
haqqındadır. Xarici tənqidçilərin fikrincə, “Etiraflar” romanı ən gözəl “zalım”
kitabdır; “çox dərin və genişmiqyaslı əsərdir”; “tükürpədən psixoloji dramdır”.
