Tərcümələrimdən. Kanae Minato (Yaponiya). ETİRAFLAR (davamı)

 

Mən həqiqəti bilirdim, A. və B. də məktəbə gəlməyə davam edirdilər. Onların vecinə deyildi ki, sinfə polis gələcək. A. qalib bir təbəssümlə məndən soruşdu ki, nə üçün onun etirafından sonra polisə xəbər verməmişəm. Nə olub ki? Bu bədbəxt hadisədir. Mən A.-nın etdiyi cinayət haqqında hamıya danışıb ona şöhrət qazandırmaq istəmirdim. Bir ana kimi, A. və B.-nin ölməsini istəyirdim. Bir müəllim kimi gərək hər şeyi polisə danışaydım, həmçinin bu uşaqları müdafiə etməliydim. Polis qərara gəldi ki, Manami bədbəxt hadisə nəticəsində ölüb, mən B.-nin anasına söz verdim ki, hər şey bu cür qalacaq. Nə nəcib hərəkətdir, deyilmi? B.-nin işdən gələn atası olanları öyrənib mənə pul təklif etdi. Razılaşmadım. Pulu götürsəydim, B. hesab edəcəkdi ki, hər şeyi unuda bilər. Mən isə istəyirdim ki, o ömrü boyu bunu xatırlasın, və gələcəkdə ləyaqətli həyat sürsün. Əgər atası oğluna kömək etmək istəyirsə, qoy B.-ni həyatı boyu dəstəkləsin.

Əgər A. başqa birisini öldürsə, onda necə?

Hm... siz mən gözlədiyimdən daha soyuqqanlı imişsiniz... QİÇS haqqında dediklərim sizi şoka saldı, amma balaca qızın ölümü vecinizə olmadı. Amma A. hələ heç kimi öldürməmişdi. Takenaka xanım məxmər çantanı mənə gətirəndə, həmin gecə məktəbə gedib çantadakı elektrik gücünü ölçdüm. Qısaca, bu güc nə dördyaşlı uşağı, nə də ürəyi xəstə qocanı öldürə bilərdi. Cərəyanın gücünü özümdə yoxladım. Zəifdi. Manami sadəcə huşunu itirmişdi. Demişdim ki, o suda boğulub. Hadisənin ertəsi günü A. B.-dən soruşdu ki, qızı niyə hovuza atıb? Mən də soruşmaq istəyirəm – niyə heç kimi köməyə çağırmadı? Niyə dərhal qaçıb getmədi?

Axı Manami hələ sağ idi.

Tərcümələrimdən. Kanae Minato (Yaponiya). ETİRAFLAR (davamı)

 İlk dərs günlərindən B. mehriban bir uşaq idi. Onun iki bacısı vardı, valideynləri oğullarına böyük sevgi və diqqət verirdilər, çünki qızlardan xeyli sonra anadan olmuşdu. A. ilə söhbətdən sonra B.-ni məktəb hovuzu yanında söhbətə çağırdım. O başa düşdü, niyə onu çağırıram və məni evlərinə dəvət etdi. Axşam B.-nin evlərinə getdim. O soruşdu ki, anası söhbətdə iştirak etsə, etiraz etmərəmmi? Deyəsən, anasının heç nədən xəbəri yoxdu. Mən etiraz etmədim və B.-dən məktəb haqqında, dərsləri haqqında soruşdum.

O tennis klubuna üvz olmuşdu. B. çoxdan hansısa idmanla məşğul olmaq istəyirdi, tennisi əla idman hesab edirdi. Məşqlər başlayanda, B. anladı ki, səhv edib, yeni üzvlərə beş ay raketka verilmirdi. B. heç məyus olmadı. İyun ayının sonunda bir neçə dəfə oynadı, əlində raketka məşqə getməyi çox sevirdi, bilirdi ki, kənardan əla görünür.

Yay tətili ərəfəsində məşqçi Tokura-sensey üzvləri qruplara böldü. B. ümumi fiziki formanı yaxşılaşdırma qrupunda idi. Bu qrupda iki oğlan da vardı, məşqə gəlməyən D. və E. – hamının “Kati” qadın adıyla çağırdığı solğunbənizli arıq oğlan.

Hər gün B. və Kati məktəbin ətrafında dövrə vurub qaçırdılar. B. əmin idi ki, fiziki hazırlığı yaxşıdır, ona görə məşqçiyə qəzəblənirdi. Bir dəfə bir qız soruşdu ki, tennis klubunun üzvüsənsə, niyə daim qaçırsan? B. bü cür alçaldılmağa daha dözə bilmirdi. Məşqçi Tokuranın yanına gəlib tələb etdi ki, onu birinci qrupa keçirsin. Tokura maraqlandı ki, B.-nin xoşuna gəlməyən nədir – dövrə vurub qaçmaq, yoxsa Kati ilə birgə qaçmaq? Əlbəttə, B. Kati ilə qaçmaq istəmirdi, amma həqiqəti deməyə ürək etmədi. Məşqçi ciddi şəkildə dedi:

-          -  Səni başqalarının fikri çox narahat edir. Belə heç vaxt güclü ola bilməzsən! Bir azdan ümumi məşqlər başlayacaq, bir az döz.

Amma ertəsi gün B.-nin anası zəng edib bildirdi ki, oğlu tennis klubuna daha getməyəcək, çünki imtahanlara hazırlaşmaq üçün kursa yazılıb.

Əvvəlcə B.-nin qiymətləri həqiqətən yüksəldi. Oxuduğu kursda da ikinci oldu. Onun sinif yoldaşı Q. da həmin kursa yazıldı, amma B.-nin səviyyəsinə çatmırdı.

Tərcümələrimdən. Kanae Minato (Yaponiya). ETİRAFLAR (davamı)

 

Növbəti məktəb iclasında mən rəhbərliyə bildirdim ki, A. elektrik cərəyanı ilə vuran pulqabı ixtira edib və C.-nin dediyinə görə, hələ ibtidai məktəbdə təhlükəli işlərlə məşğul olub. Lakin rəhbərlik hesab etdi ki, “oyuncaq” təhlükəli deyil, mənə tapşırdılar ki, A.-ya xəbərdarlıq edim və onu cəzalandırım. Mən hətta A.-nın valideynlərinə zəng vurdum, onu ittiham etmək üçün yox, bildirdim ki, oğulları elektriklə təhlükəli eksperimentlər edir, buna diqqətli yanaşsınlar. A.-nın anası zəngimdən qəzəblənmişdi və məni sancmaq fürsətini əldən vermədi:

-          -  Çox maraqlıdır, bu cür zənglərə necə vaxtınız qalır, axı sizin uşağınız var və ona baxmalısınız!

Hər gün A.-nın internetdəki səhifəsini yoxlayırdım. O deyəndə ki, ixtirasını başqa adama da göstərəcək, elə bildim saytda peyda olacaq, amma heç bir yenilik yoxdu.

Növbəti həftə A. dərsdən sonra qalın bir zərflə mənə yaxınlaşdı və xahiş etdi ki, sənədləri imzalayım. Bu, məktəblilərin milli elmi sərgi-yarmarkasında iştirak üçün sifariş idi. Sifarişlərin qəbulu iyun ayının sonunda, yay tətili ərəfəsində bitirdi, düşünürdüm ki, kimsə iştirak etməyəcək. Heç ağlıma gəlməzdi ki, A. pulqabısını müsabiqəyə təqdim etmək istəyər!

Layihənin adı “Oğurluq əleyhinə pulqabı”, məqsədi – “pulumu cibgirlərdən qorumaq” idi. Sifariş tam doldurulmuşdu, təkcə bu layihəni təsdiqləyən müəllimin imzası və adı yoxdu.  Gördüm ki, A. ixtirasına düzəliş edib, pulqabının sahibi üçün qoruyucu əlavə edib, oğrunu isə cərəyan vuracaqdı. Sifarişdə ixtiranın yığılma prosesinin təsviri və ullüstrasiyalar vardı.

Tərcümələrimdən. Kanae Minato (Yaponiya). ETİRAFLAR (davamı)

 

Manaminin dəfni sakit keçdi. Bilirəm, sizlərdən kimsə dəfnə gəlmək istəyərdi, amma mən icazə verməmişdim. Bir tərəfdən, istəyirdim ki, Manaminin dəfnində çoxlu adam iştirak etsin, digər tərəfdən, ən vacib olanı atasının qızı ilə vidalaşması idi. Ata və qız yalnız bir dəfə, ötən ilin sonunda görüşmüşdülər. Bundan xəbərim yoxdu, bir gün Manami televizor ekranını göstərib, “dünən bu əmini gördüm” – dedi.

Elə bildim ürəyim dayandı. Qızım dedi ki, bu adam uşaq baxçasının hasarından ona baxırdı, Manami yelləncəkdə yellənirdi. Kişi qızımı adıyla çağırıb yaxın gəlməyi xahiş etdi. Manami ehtiyatla hasara yaxınlaşdı, mat qalmışdı ki, adam onun adını haradan bilir. Həmin kişi soruşub ki, qız xoşbəxtdirmi, Manami də geniş təbəssümlə təsdiqləyib. Kişi, “yaxşı”, - deyərək uzaqlaşıb. Şübhəsiz, bu Manaminin atası idi. Baxçanın müdiriyyəti mühafizəni gücləndirmişdi, hətta yaxın binalarda yaşayanlar baxçanın hasarı yanında uzun müddət qalanda, yoxlanırdılar. Manaminin atası şübhə doğurmazdı, onun adını eşidən mühafizəçi hətta onu içəri dəvət edərdi.

Qızımın dediklərindən sonra ilk dəfə düşündüm ki, sevgilim bu illər ərzində, görəsən, necə yaşayıb. Beş il ərzində ilk dəfə olaraq, ona zəng etdim. O zaman öyrəndim ki, QİÇS-in simptomları daha da artıb. Sevgilimi yoluxduran qız dərhal xəstələnmişdi, amma gerçəkdə virusun inkubasiya dövrü beş ildən on ilə qədərdir. Sevgilimdə xəstəliyin inkişafı on dörd il çəkdi. Bilmirdim, nə deyim. O söz verdi ki, bir də Manami ilə görüşməyəcək. Onun həyatsız səsində, sizin televiziyada gördüyünüz güclü və enerjili adamdan əsər-əlamət qalmamışdı. Təklif etdim ki, qış tətilindən sonra üçümüz görüşək və birgə vaxt keçirək. Bunu xəstəlikdən ölən adama yazığım gəldiyi üçün etmirdim, mən qısa müddətli olsa da, həqiqətən əsil ailə kimi olmaq istəyirdim. Amma o imtina etdi.

O, yalnız Manami öləndən sonra onu qucaqlaya bilmişdi. Dəfn ərəfəsində o, bütün gecəni qızımı bağrına basıb hönkürür və özünü, yaşadıqlarını günahlandırırdı. Biz elə hey ağlayırdıq, göz yaşlarımızı tuta bilmirdik, təəssüf edirdik ki, bir ailə kimi ola bilmədik.

Bu gün sizə peşman olduqlarımdan xeyli danışdım.

Tərcümələrimdən. Kanae Minato (Yaponiya). ETİRAFLAR (davamı)

 Həmin gün müəllim iclası gec bitdi. Tibb bacısı da iclasda iştirak edirdi. Siz, qızlar, yaxşı ki, Manami ilə qalmağa razı olmuşdunuz. Amma Manami tibb otağında deyildi. Əvvəl elə bildim ki, başqa qızlarla hardasa oynayır, məktəbin geyim otağına, ayaqyoluna baxdım. Manami heç yerdə yoxdu. Qızlarla rastlaşdım, onlar dedilər ki, Manami tibb otağında olmayıb, qızlar da elə bilib ki, o, məktəbə gəlməyib. Birlikdə qızımı axtarmağa başladıq. Dərslər qurtarmışdı, amma məktəbdə xeyli adam vardı, hamı uşağı axtarırdı.

Manamini Hosino tapdı. O, beysbol klubunda məşqini bitirib gəlirdi, xatırladı ki, Manami bəzən məktəbin hovuzu yanında olurdı. Qapı zəncirli qıfılla bağlı idi, ona görə biz hasardan aşdıq, amma uşaq qapı arasından keçə bilərdi. Üzgüçülük komandası məşqini çoxdan bitirmişdi, hovuzdakı su qara və çirkli idi, hovuzu ilboyu boşaltmırdılar ki, yanğın vaxtı sudan istifadə edilsin.

Manaminin bədəni qara suda üzürdü. Onu dərhal hovuzdan çıxardıq, amma bədəni tamam soyumuşdu, balaca ürəyi çoxdan susmuşdu. Amma mən dayanmadan ürək masajını edərək, qızımı çağırırdım. Uşağın cəsədini tapdığına görə şok yaşayan Hosino kömək dalınca qaçdı. Manamini xəstəxanaya apardılar və məlum oldu ki, o boğulub. Heç bir zədəni aşkar etməyən polis bu qənaətə gəldi ki, bədbəxt hadisə baş verib, qızım hovuza düşərək boğulub.

Manamini tapanda hava qaralmışdı, amma aydın xatırlayram ki, Takenaka xanımın iti Muka hovuzun hasarı yanında sakitcə dayanmışdı. Hasarın dibində polis çörək qırıntıları tapdı, Manami iti yemləmişdi. Siz qızımı dəfələrlə hovuzun yanında görmüsünüz. Düşünürəm, qızım hər həftə Mukanı yemləyirdi. Takenaka xanım xəstəxanada olduğu müddətdə qonşular itə qulluq edirdilər, amma Manami bunu bilmirdi. Qızım əmin idi ki, o olmasa, Muka acından ölər! Ona görə gizlicə tibb otağından çıxıb hovuzun yanına gələrdi. Mən bunu bilmirdim. Manami, bəlkə də, qorxurdu ki, onu danlayaram, ona görə mənə yalan deyirdi, deyirdi ki, guya qızlarla oynayır. Əgər mən bunu bilsəydim! Əgər qızıma düzgün suallar versəydim! Manami hovuzun yanında olmazdı!

Qızım ona görə tələf oldu ki, mən ona pis baxırdım. Çox təəssüflənirəm ki, hadisə məktəbin ərazisində baş verib və sizin hər birinizə təsir göstərib. Bir ay keçib ki, qızım yoxdur, amma mən hər səhər ümid edirəm ki, Manamini yanımda mışıl-mışıl yatan görəcəm. Bir yataqda elə yatırdıq ki, bir-birimizi bədənimizlə duyaq. Bəzən özümü zarafatyana uzaq tuturdum, qızım da yaxınlaşıb bərk-bərk mənə qısılardı. Yalnız o zaman rahat yuxuya gedərdi.  Hər səhər ağlayıram ki, bir daha əlim qızımın yumşaq saçlarına, isti yanaqlarına toxunmayacaq...

Direktora bildirəndə ki, işdən çıxıram, səbəbini soruşdu. Kitahara-san, siz düz deyirsiniz, məhz Manami ilə baş verənlərdən sonra işdən çıxmaq istəyirəm. Başqa səbəb olsaydı, hansısa məktəbdə müəllimliyə davam edərdim. Bəs niyə müəllimliyi tamam atıram?

Məsələ budur ki, Manaminin ölümü bədbəxt hadisə deyildi.

Manami bu sinfin şagirdləri tərəfindən öldürülüb.

Tərcümələrimdən. Kanae Minato (Yaponiya). ETİRAFLAR (davamı)

 

Mən müəllimlə şagird arasında yaranan etimad hissi haqqında çox eşitmişəm. Mobil telefonlar peyda olandan sonra şagirdlərdən daim mesajlar alıram, biri yazır, ölmək istəyirəm, o birisi yazır ki, yaşamaq istəmirəm... Bəzən şagirdim gecəyarısı bizə gəlirdi, heç vaxt eləsini uzaqlaşdırmırdım. Daha dəhşətli hadisələr baş verirdi. Bir dəfə bir kişi müəllimə xəbər verdilər ki, şagirdi bəladadır, xilas etmək lazımdır. Müəllim göstərilən ünvana getdi, demə, ora görüş oteli imiş... Orada müəllimin qız şagirdi ilə fotosunu çəkib yayımladılar, biyabır etdilər... Məktəbə polis, valideynlər tökülüşdü. Müəllimlər bilirdilər ki, bu iş quramadır, məsələ bundadır ki, müəllim transgender idi – onun bioloji cinsi sənədlərində yazılan cins deyildi, biz bu sirri aça bilməzdik. Amma o özü, ləyaqət və şərəfini qorumaq üçün şagirdlərə, valideynlərə həqiqəti söylədi. Münaqişənin səbəbi isə xırda bir şey idi – nə var, nə var, müəllim qız şagirdinə deyib ki, dərsdə sakit otursun!

Cəza? Yox, olmadı. Bütün hiddət məktəb rəhbərliyinin üzərinə düşdü, valideynlər məktəbi ittiham etdilər ki, hər cür cinsəl pozuntularla saf uşaqlara təsir edirlər. Mənim kimi tək ananı da... Öz qızının hərəkəti valideynin vecinə deyildi. Valideynlər məktəbə, müəllimlərə qarşı çıxdılar və qalib gəldilər. Bəs müəllimin taleyi necə oldu? Onu başqa məktəbə göndərdilər. O, orada işləyir. Qadın qismində.

Bilirəm, bu nümunə qeyri-adidir, amma son zamanlar müəllimlər, xüsusilə kişi müəllimlər, şagirdlərin əsassız ittihamlarına məruz qalırlar. Bu cür hadisələrin qarşısını almaq üçün bizim məktəbdə xüsusi qayda yaratdılar: qız şagirdlərə kömək üçün qadın müəllim göndərirlər, oğlanlara isə kişi müəllim kömək edir. Bunu bilmirdiniz? İndi bildiniz. Odur ki, oğlanlar, mənə yazmaq lazım deyil, çünki yanınıza kişi müəllim gələcək. Kimsə canına qəsd etmək istəyəndə, inanmıram ki, bunu həqiqətən istəyir. Sizə elə gəlir ki, bu boyda dünyada təksiniz, sizin probleminiz hər şeydən vacibdir! Amma bir az böyüyəndə, başa düşəcəksiniz ki, başqalarının da hissləri var -  gecəyarısı kiməsə qorxulu bir mesaj yazmaq nə deməkdir? İntihar etmək istəyən şagird, düşünürəm ki, bu haqda müəlliminə yazmaz.

Tərcümələrimdən. Kanae Minato (Yaponiya). ETİRAFLAR

 

Bu roman Yaponiyada son 20 ilin ən tanınmış romanı, Alex Award mükafatının qalibidir.

Anons: müəllimə Yuko Moriqutinin dördyaşlı qızı tələf olur. Faciəni bədbəxt hadisə kimi qələmə verirlər. Lakin ana əsil həqiqəti bilir – onun qızını iki şagird öldürüb. Və son iş günündə Yuko həmin qatillərin dərsini verəcəkdir. Hər kəs etirafını edəcək və cəzasını alacaqdır.

Bu roman insanın qorxuları, nifrəti və tənhalığı haqqındadır. Xarici tənqidçilərin fikrincə, “Etiraflar” romanı ən gözəl “zalım” kitabdır; “çox dərin və genişmiqyaslı əsərdir”; “tükürpədən psixoloji dramdır”.

***