5 Ekim 2015 Pazartesi

Virtual ədəbi mətnlər silsiləsindən. Bilal. Dəli kişi

Bilalın "Dəli kişi" hekayəsini internetdə tapdım, oxudum və müəllifin icazəsi ilə bloqumda yerləşdirirəm.
*
Dəli kişi (hekayə)

Mənim heç zaman “dəli” sözündən xoşum  gəlməyib.  Səbəbini özüm də tam bilmirəm. Amma qəlbim bu sözü  həzm edə bilmir. Bu söz qulaqlarımı kəsir. Əsəbiləşdirir məni. Cinlədir. Nə bilim, incidir. Qabadır. Sanıram ki, çox iyrəncdir.  Ruhi xəstə,  əqli cəhətdən qüsurlu insanlara qarşı sanki bir ədəbsizlikdir bu söz. 
Sanki onların haqqını tapdalayır. Alçaldır. Təhqir edir. Mənə elə gəlir ki, bu sözlə cəmiyyət onları özündən ayırır, xətt çəkir üstlərindən, mağaralara qovur, tənhalığa sövq edir, cılızlaşdırır.
Elə dəlixana sözünün özü də.
Qədim əcdadlarımız  tənbəlliyin dərdindən hər sözün axırına bir “xana” kəlməsi atıb dilimizi yola veriblər. Kitabxana, toyxana, çayxana, xəstəxana, qəhbəxana, dəlixana...

(fikir verməyin, müəllif özüdə sizin kimi bir dəlidir)
*
Ona bu ayamanın kim tərəfindən, nə vaxt verildiyi məlum deyildi.  Yalnız uzun illər sonrası oğlundan dürüst adını öyrənə bilmişdim. O, mənim uşaqlıq dövrümün ən qorxulu yuxusu, ən dəhşətli kabusu, poltrqeysti, qulyabanısı, damdabacası, nə bilim, lap elə çupakabrası idi. Əbası hər zaman, hər fəsildə eyni, dəyişməz idi.  Əzik-üzük “ayradrom” papaq,  illərnən ütülənməmiş, yamaqlı, yuyulub-sərilməkdən  qısalmış şalvar, üstü ləkəli, ətəkləri  açıq, bir neçə düyməsi itmiş köynək.  Çəkmə əvəzinə rezin şəp-şəpi geyinərdi.  Xırda gözləri bir an belə dayanmadan kimisə axtarar,  soyuq küləkdən çatlamış dodaqları altında nə isə mızıldanardı. Mən heç zaman onun üzünü təraş edilmiş görmədim. O, bizim binayla üzbəüz binanın birinci mərtəbəsində yaşayırdı.  Səhər hələ dan yeri ağarmamış küçəyə çıxar, düz eyvanının qarşısında, bir neçə kubikdən tikilmiş daş skamyada əyləşərdi. Əlində həmişə qalın budaqdan yonulmuş çomaq olardı. Ara-bir çomağı qırağa qoyub, yoğun, qaralmış, qaba barmaqları ilə təsbeh çevirərdi.  Düzəltdiyi skamyası arxasında taxtadan hasara alınmış balaca bağçası var idi. Əgər buna bağ-bağça demək olarsa. Eni-uzunu dörd addımlıq olan yerdə yalnız bir söyüd ağacı vardı. Həmin ağaca  çox diqqətlə baxdıqda, ağaca bənzətmək olardı.  Çün ilk  baxışdan bu ağac adi taxta dirəyə bənzəyirdi. Dəli kişi  bu ağacın bütün budaqlarını  salofana, əsğiyə, parçaya bürümüşdü. Ağac kökündən ən uca yarpağına qədər bürünmüş, qurumuş mumiyaya bənzəyirdi. Dəli kişi onu qoruyurdu, sanki  donmaqdan, soyuqdan, quşların nəcisindən, insanların qəzəbindən,  uşaqların dəcəlindən, küləyin əcəlindən qoruyurdu o ağacı. Yatdığı otağın pəncərəsi çöl tərəfdən dəmir barmaqlarla hörülmüşdü.  Çox nadir hallarda, əsasən qış aylarında, çovğunlu, qarlı-boranlı, tozlu-torpaqlı,  tərs küləkli havalarda onun xırda gözləri həmin dəmir barmaqlar arasından  mumiya-ağacın keşiyini çəkirdi.