Con Maverik (1978). Eskalatorda iki nəfər

(Almaniyada yaşayan müasir rus yazıçısı)

***

Eskalator yavaş sürətlə sürünürdü, traktor kimi uğuldayırdı, zorla cırıldayırdı, taqqıldayırdı, silkələnirdi. Gözlərini bağlasaydın, elə bilərdin ki, elekrtik qatarının mühərrikli vaqonunda gedirsən. Amma elekrik qatarından fərqli olaraq,  uzağa deyil, aşağı  gedirsən.  Adamlar bir-birinə yaxın dayanmışdılar, hərəsi öz pilləsində. Kimsə kitab oxuyurdu, kimsə burnunun altında donquldanırdı,  kimsə alma, konfet yeyirdi, buterbrod və ya yavan çörək gəvələyirdi, kimsə göz qapaqlarını endirib, sürahıdan tutaraq,  və ya qonşusunun çiyninə dirənərək, ayaq üstə mürgüləyirdi. Zəif yayılan lampa işığında onların üzləri  nimdaş paltar kimi əzik və bozumtul görünürdü. Kafel divarlar boyu sarı və mavi işıqlar əks olunurdu.

Pit əsəbi halda siqaret çəkirdi. O bilirdi ki, bu qədər adamın olduğu yerdə, üstəlik metro eskalatorunda siqaret çəkmək ən azından nəzakətsizlikdir, amma özüylə bacarmırdı. Mədəsi ətrafında yaranaraq bütün bədəninə mürəkkəb ləkəsi kimi yayılan qorxu hissi Pitin əlinə-ayağına sancılan qarışqalar kimi idi, və hər cür dolaşıq, iyrənc fikirlər beyninə girirdi. İtirə biləcəyi işi haqqında, çünki rəis son layihədən narazı qalıb. Pia ilə münasibətlər haqqında, çünki qız özünü Pitə aşıq kimi göstərsə də, bütün günü internet-çatlarda yad kişilərlə söhbətləşir. Yox,  elə deyil, Pia haqqında belə düşünmək olmaz, ayıbdır...

Eskalator haqqında... bu nə eskalatordur belə, niyə bu qədər uzundur? Sanki sonsuzdur. Avtobusla getsəydik, yaxşı olardı.

Pia çantasında eşələnirdi, kosmetika qabını axtarırdı. Ya dodaqlarını boyamaq istəyirdi, ya gözlərinə qələm çəkmək. Nəsə etməliydi, təki ətrafdakı sərnişinlər kimi solgun görünməsin. Səbirsizlikdən qız hətta tərlədi.

- Pit, necə də dərin metrodur. Havam çatmır... – Qız çantasından kağız dəsmal çıxarıb gözlərindən axmış tuşu sildi. – Mən özümü dövşan yuvasına düşən Alisa kimi hiss edirəm.

- Dovşan yuvasının nə dəxli?

- Mənə elə gəlir... sanki Yer kürəsini dəlib keçəcəyik... Və yəqin Amerikada peyda olacağıq...

- Səfehləmə, - Pit gülümsündü. – Mənim Alisam... Düz deyirsən, yaman boğuq hava var burda. Bu normaldır, metroda, yerin altinda həmişə hava azdır. Nəsə sən çox solğunsan. Dərindən nəfəs al. Başın gicəllənmir ki?

- Bir az... Eybi yox. Qorxulu heç nə yoxdu.

Nəsə bu eskalator birtəhərdir a...

“Sürahının üstünə çamadan qoymaq qadağandır”, - onların başı üstündəki işıq lövhəsində al-qırmızı yazı göründü. Bu elə əcayib idi ki, Pit və Pia gülməkdən özlərini güclə saxladılar. Çamadan nədi? Hansı çamadan?

- Bilirsən, - Pia dedi, - bir İsrail çimərliyində belə bir yazı asılıb: “Ayılarla çimərliyə gəlmək qadağandır”.

- Onlar isə gəlir, və özləri ilə ayıları gətirirlər, - Pit gülümsündü. – Bir ingilis tələbə öz universitetinin rektorinu məhkəməyə verib, nə var-nə var,  hansısa köhnə qanuna görə hər bazar günü tələbələrə bir çarp pivə verilməlidir.  Rektor da məhkəməyə müraciət edib ki, başqa köhnə qanuna görə tələbələrin hər birinin silahı olmalıdır...

Pia güldü.

“Gülmək qadağandır”, - növbəti lövhə ciddi şəkildə xəbərdarlıq etdi. Pit günahkarmış kimi əllərini yellədi:

- Biz adamlara mane oluruq.

- Kimə?

- Hamıya. Görürsən də, bizdən başqa heç kim gülmür.

Pia təşviş içində ətrafa boylandı. Bütün sərnişinlər ciddi görünürdülər, onların gözləri qarşıdan görünən işıqlı lövhələrə dikilmişdi. İtaətkar, laqeyd baxışlar.

“Oxumaq qadağandır”, -  yarıqaranlıqdan üçüncü lövhə  - aşındırıcı-sarı yazı – göründü, və qiraətsevərlər əllərindəki qəzetləri qatladılar, kitabları çantalara dürtdülər, noutları bağladılar.

Lənətə gəlmiş eskalator nə vaxt qurtaracaq?

“Siqaret çəkmək qadağandır”.

Pit alçaq səslə söyüş söyüb siqareti barmaqlarında əzdi.

- Lənət şeytana... Həmişəki kimi...

- Metroda siqaret çəkməyə icazə vermirlər.

- Metro... Sən dəqiq bilirsən ki, bura metrodur? Hansı stansiyada  mindik, xatırlayırsan? Mən – yox... Elə bil dumandayam, hər şey dağınıq görünür... Sahildəki bina da elə qəribədir. Sahildə heç bir metro yoxdur... Zarafat edirəm... Hər şey qaydasındadır. Yarım saatdan sonra evdəyik.

- Pit, qorxuram, - Oğlanın əlindən yapışan Pia dedi. – Burdan getmək istəyirəm, - O, Pitə  qorxmuş balaca qızın gözləriylə baxırdı. – Nə vaxt axı aşağı çatacayıq? Orda, aşağıda, qatarlar gedir, düzdür?

- Hə, balaca qız, sakit ol.

Pit qızı bərk-bərk  qucaqladı, özünə sıxdı, Pianın nazik nəm  koftasından bədəninin istisini duydu. Yox, istisini yox, qızmar hərarətini.

“Qucaqlaşmaq qadağandır”.

Pit və Pia dəhşət içində bir-birindən qopdular.

- Sən əminsən ki, biz bu yazılara fikir verməliyik? – Pia acizanə soruşdu. – Onlara fikir verməsək, nə olacaq ki? Hə?  Heç olmasa indi? Heç olmasa bir dəfə? Sadəcə əməl etməyək – vəssalam?

Pit başını buladı:

- Yox, balaca. Olmaz. O yazılar ona görədir ki, hamı oxusun və əməl etsin. Nə yazılıbsa – qanundur, qanunlara isə əməl etmək lazımdır.

- Amma Pit...

“Danışmaq qadağandır”, – növbəti yazı onların üzərinə yırtici canavar kimi çımxırdı,  iri yaşıl hərflər parladı. Pit və Pia donub qaldılar. Onların dodaqları sanki ərinmiş qurğuşunla doldu, kip qapandı, dilləri boğazlarına yapışdı. Ətrafa sakitlik çökdü, sanki külək yatdı, nə bir hənirti eşidildi, nə bir nəfəs... yalnız aşağı enən eskalator aramla cırıldayır, taqqıldayırdı.

“Nəfəs almaq qadağandır”.

Onlar kədərlə bir-birinə baxdılar... və öldülər.

Eskalator hamar, projektorların parlaq işığı ilə dolmuş platformaya dirənirdi. Platformada dayanmış qəssab əlindəki iri bıçaqla cəmdəkləri şaqqalayıb yük vaqonuna yığırdı.

Çevirdi: Sima

www.proza.ru