Niyazi Mehdidən möhtəşəm bir postmodernist söhbət-təhlil!

(məqalədən seçmə fikirlər)

Postmodernizmdən öncəki tarixi dönəmlərdə olurdu ki, çirkinliyə mənfi baxış birdən-birə zəifləyirdi.

Ancaq bütün hallarda bu orijinalliq mədəniyyətdə  periferik, marginal qalırdı. Postmodernizmdə isə  artıq periferiyaya sıxışdırılası olaylar  yoxdur.

Bir də deyirəm, yasaq olunanların birdən sənətə, davranışa buraxılması həmişə olub. İndi isə, yəni postmodernizm  dönəmində bu, adi hala çevrilib. 

Öncəki mədəniyyət tiplərində düz və yanlış vardı.  Düzə substansionallıqla yaxşı bağlanmışdı, o birisinə - yaman.

İndi yaxşı və yamandan substansionallıq alınıb, yəni onlar heç bir maddi, möhkəm korpusa bağladılmayıb, ona görə də hər nəsnə yaxşıya və pisə çevrilə bilər.

Azərbaycan modernizminin də, Azərbaycan postmodernizminin də bir əskikliyi deyilməlidir – onların bizə doğmalığı bədən qaşınması kimi olmayıb. Onlar başqa dünyadan  yaxşı nailiyyətlərin götürülməsidir.

Elə ədəbiyyat var ki, gücünü “nəyəsə qarşı olmaqdan” alır.

Postmodernist tekstlərdə nəyəsə qarşı olmaq tekstin mərkəzi deyil. Burda  ona qarşı olur, orada – ona qarşı.

Postmodernist tekstlər dünyada nəyə toxunursa,  semantik bolluq yaradır.  Rafiq Tağıda bu güclü idi, hərçənd semantik bolluq mərkəzdə nüvəyə çevrilmiş qəzəbdən doğurdu.

Bir gürcü teatrşünasından eşitdiyimi deyim: ağıllı düşünüş başqalarının düşüncələri ilə düşünmək bacarığıdır. Cürbəcürlüyə iddialı tekstdə sitatlar, bax, bu funksiyanı yerinə yetirir.

Çağımızın multikulturalizmi postmodernizmin “salat” tekstlərinə çox doğmadır.

Postmodernizm bu eklektikanın “salatını” yüksək mətn texnologiyasına çevirib.

N.Mehdinin “Postmodernizmin “nəliyi” və “necəliyi” haqqında postmodernist söhbətin” tam mətni ilə “Ədəbiyyat qəzetinin” 11.02.2017-ci il tarixli buraxılışında tanış ola bilərsiniz.