Bir gün səhər-səhər qapını döysəm,
Kimdir? - yuxulu səsinlə sorarsan içəridən.
Saçların dağınıq, özün narahat -
Kim bilir, necə də gözəlsən o an.
Bir səhər qapını döysəm,
Yuxudan səni oyandırsam,
ki, hələ limandan duman qalxmamış,
zavodun fit səsi eşidilməkdə...
Çevirdi: Sima Ənnağı
Qəmliyə doğru
dənizi görəçəksən.
Heç mat qalma... (Orxan Veli Kanık)
*
Lopa-lopa yağan qarı düşündüm,
pəncərənin önündə bütün yazı,
baxdım ki, qan içindəyəm... (Ahmet Oktay)
*
Tap-tap-tap - qapı döyüldü,
Açdım baxdım ki,
yalnızlığımmış... (Cemal Süreya)
*
Kor öləndə, badam gözlü olurmuş,
Sevgilim badam gözlüydü
Demək, mən
Bütün ömrümcə
Bir ölünü sevmişəm! ( Orhon Murat Arıburnu)
*
Burada külək, burada yağış,
sol çiyninə günəşi asmadan gəlmə! (Oktay Rifat)
*
Dəli edər adamı bu dünya,
Bu gecə,
bu ulduzlar,
bu qoxu.
Bu təpədən-dırnağa çiçək açmış ağac... (Orhan Veli Kanık)
*
Gözləyirəm...
Elə havada gəl ki,
imtina etmək mümkün olmasın... (Orhan Veli Kanık)
Çevirdi: Sima Ənnağı
Avqust
dodaqlarda
Qaymaqlı
dondurma kimi
Xəfifcə
əriyir,
Havanın
istisini
Çiyimlərimdə
daşıyıram
Yapıncı
kimi.
Nə qədər
görülməmiş yuxular,
Nə qədər
oyanmamış ürəklər var
Avqustda.
Nə qədər
Deyilməmiş
sözlər
Qapanıb
dodaqlarda.
Bir
toxunuş,
Bir
baxış,
Bir ətir
Xoşbəxt
olmağa kifayət edir...
Sima
Nə vaxtsa bu gözlərdə bir dəniz vardı,
Çəkirdi
məni özünə,
Boğurdu
ehtirasda.
İndi
əlində
siqaret,
zilləmisən
gözünü
közərən
uca,
tüstü
dolur içimə
dəniz
əvəzinə...
Sima
Gəl,
Söz
De.
Su
Ol
Ax.
Od
Ol
Yan.
Ot
Ol
Bit.
Gül
Ol
Sol.
Yad
Ol
Öl.
Eşq!
Quş
Ol
Uç!
Mən
Sən
Son...
03.10.2024
Sima
Son dərs günündə yenə də Verterlə mən Naokigilə
getdik. Axşam saat altı radələri idi, amma günəş üfüqdən yüksəklikdə
dayanmışdı. Naokinin evləri qarşısında tamam tər içində idim.
Həmin gün Naokiyə qan analizinin nəticələrinə aid məktub
gətirmişdim. Fikirləşdim ki, Süya həqiqəti bilirsə, Naoki də bilməlidir.
İnanmırdım ki, məktubumdan sonra Naoki məktəbə qayıdacaq, qayıtsa ya qayıtmasa,
vecimə deyildi. Mən sadəcə istəyirdim ki, Naoki daha həyəcan keçirməsin.
Naokinin anası qapını azacıq araladı, Verter konspektləri və sinif yoldaşlarımın
çəkdiyi açıqcanı hədiyyə kimi ona uzatdı. Təəccübləndim ki, açıqcanı indi
verir. Onu tamam unutsaydı!
Gördüm ki, isti havaya baxmayaraq, Naokinin anası
uzunqol yun köynəkdədir, bəlkə evdə kondisioner işləyirdi. Ananın üzünə fikir
vermədim. Ona Naokiyə yazdığım məktubu ötürmək istəyirdim ki, Verter çəkməsini
qapı arasına soxub qışqırdı:
-
Naoki,
oradasansa, məni eşit! Əzab çəkən təkcə sən deyildin. Süya da əzab çəkirdi.
Sinif yoldaşları ona işgəncə verirdilər. Çox qəddarcasına! Amma mən onları
inandırdım ki, belə etmək olmaz. Və onlar islah oldular. Naoki, bilirəm, ağır
günlər keçirirsən, amma dinlə! Sənə kömək edəcəm. İnan mənə! Sabah mütləq məktəbə
gəl! Gözləyəcəyik!
Onu dinləyərkən, əsəb keçirirdim. Məgər Verter
demirdi ki, guya kimsə Süyaya paxıllıq edir? İndisə deyir ki, uşaqlar Süyaya
işgəncə veriblər. Başımı qaldırıb yuxarı baxdıqda, ikinci mərtəbənin pəncərə pərdəsi,
Naokinin otağının pərdəsi xəfifcə tərpəndi.
Verter çox coşqulu, həyəcanlı idi, gözləri dəli
gözü kimi parlayırdı. O, Naokinin anasına yüngül təzim etdi. Qonşular səs-küyə
çıxıb nə baş verdiyni bilmək istədilər. Verter geniş təbəssümlə mənə dedi:
- - Çox
sag ol ki, Midzuho, mənimlə gəlirdin!
O mənə müraciət edirdi, amma səsi gərəksiz dərəcədə
zil çıxırdı, qonşular onu eşitmişdilər. Bu bir aktyorun oyunu idi. Mən də
tamaşaçı rolunda idim. Mən əvvəldən axıra kimi şahid idim ki, nümunəvi müəllim
problemli şagirdin evinə necə gəlib-gedir.
Naokiyə ünvanlanmış məktub cibimdə qaldı. Onu var
gücümlə əzdim.
Həmin gecə Naoki anasını öldürdü.
Ertəsi gün sinfə gəldikdə, bir neçə oğlan fit çaldı,
qızlar da lövhəyə baxıb gülürdülər. Lövhədə təbaşirlə ürək şəkli çəkilmişdi,
içində mənim və Süyanın adı yazılmışdı. Gözlərimi endirib sakitcə yerimə
keçdim. Partamın üstündə də markerlə ürək şəkli çəkilmişdi.
-
Sabahın
xeyir, Midzuho! – Ayako əlindəki telefonu yellədərək, qışqırdı. Ona fikir vermədən
əyləşib kitabı açdım, oxumağa başladım.
Süya peyda olanda, onu da gülüşlə qarşıladılar. O,
lövhəyə qısa nəzər salıb çantasını partaya qoydu və hamıdan bərk fit çalan
Takaxiroya yaxınlaşdı.
- - Nədi,
qatil, deməyə nə sözün var? – Takaxiro saymazyana gülümsəyərək soruşdu.
Süya cavab vermədi. Əlini uzadıb dırnağının ucu ilə
Taxakironun üzündə bir cızıq açdı, bu qırmızı xətt bütün işgəncələrə son qoydu.
Cızıq Süyanın qanı ilə çəkilmişdi. Oğlanlardan bir neçəsi qışqırdı, sonra
sakitlik çökdü.
-
Midzukini
tutan sən idin? Onun qarşısında yaltaqlanırdın? – Süya Ayakonu göstərdi. Sonra
o, Ayakoya yaxınlaşıb yaralı barmağını yuxarı qaldırdı. Qan onun biləyinə qədər
axmışdı. Ayako qorxub əlləri ilə üzünü qapadı, amma Süya qanlı əlini onun parta
üzərindəki telefonuna toxundurdu. Ayako qışqırdı.
-
Qorxaq!
- Süya dedi. – Özün çirkli işləri görmürsən, başqalarına etdirirsən? O qədər
avamsan ki, anlamırsan ki, səndən sui-istifadə edirlər?
Sonra Süya Yusukenin partasına yaxınlaşdı. Yusuke
baş verənləri səssizcə izləyirdi.
- - Sən
də bu gic qızı mənə yönəltdin, cırnatdın onu? – Süya soruşdu.
Bu sözlərdən sonra Süya əyilib Yusukenin
dodaqlarından öpdü. Bütün sinif nəfəsini qısdı. Yusuke, idmançı oğlan, birdən-birə
ağardı.
-
Nədi,
xoşuna gəldi? – Süya təbəssümlə dedi. – Cəza vermək? Siz ədalət qurumu
deyilsiniz! Bilirdiniz ki, Moriqutinin qızı hovuza tərəf gedib. Vaxtında hər
şeyi danışsaydınız, qız tələf olmazdı! Hamınız günahkarsız! Elə bilirsiniz, məni
cəzalandırmaqla günahlarınızı yuyursunuz? Nə oldu? Siz əsil riyakarsınız! Əgər
bu şəkildə davam etsəniz, gələn dəfə hər birinizi, dilimi ağzınıza salaraq, öpəcəm!
O vaxtdan Süyadan hamı əl çəkdi.
Yusuke açıq-aydın Süyaya qarşı çıxdıqdan sonra
Süyanın partası hər gün süd paketləri ilə dolu olurdu. Təzyiqdən paketlər
partlayıb dağılırdı. Bir dəfə kimsə çürümüş qatıq gətirib qoymuşdu. Süya hər
gün dinməz-söyləməz halda paketləri yığışdırıb atırdı. Onun dəftərləri, idman
forması itirdi, kimsə onun dərsliklərinin hər səhifəsində “qatil!” sözünü
yazmışdı. Əksər uşaqlar yenə də Süyanı iqnor edirdilər, amma bir neçə uşaq
ciddi şəkildə Süyanı qısnayır, əzab verirdilər.
Bir gün hamımız eyni mesajı aldıq: Süya cəzalanmalıdır! Oyun başladı! Kim ən
çox xal toplayar?
Bu mesaj əvvəlki naməlum nömrədən gəlmişdi. Sadə
qaydalar vardı: Süyaya qarşı edilən işgəncələrdən xəbər verməli və xal
qazanmalıydıq. Kim az xal toplasaydı, “qatilin dostu” sayılacaqdı və özü də
qısnamaya məruz qalacaqdı.
Süyanın halına acımırdım, amma təklif edilən oyun
xoşuma gəlmirdi və mən iştirakdan imtina etdim. Elə bilirdim, hamı belə edəcək.
Bir neçə gün sonra sinifdə ən sakit uşaqları – Yukari və Sasukini gördüm, onlar
ayaqqabı dolabının yanında dayanıb, Süyanın siyirməsini süd paketləri ilə
doldururdular, sonra da telefonla hesabat göndərdilər.
Deməli, əgər bu sakit şagirdlər oyuna qatılıbsa, mən
sıfır xallı yeganə şagirdəm?
Növbəti həftə sinfə gələndə çox həyəcanlı idim,
amma hər şey adi keçdi. Görünür, xal qazanmayan başqa şagirdlər də vardı. Rahat
nəfəs aldım ki, hamı dəlilik etmir.
Konspektləri Naokiyə may ayının sonlarından verməyə
başladıq. Keçmişdə mən Naokigildə çox olmuşdum, mən balaca olanda, Naokinin
bacısı mənə dayəlik edərdi.
Məni və Verteri qapıda Naokinin anası qarşıladı. Mən
çoxdan onu görmürdüm, amma o əla görünürdü – şıq geyimi, makiyajı.
“Naoki kökələri çox sevir. Bir dəfə anası soğan
doğramaqdan ağlayırdı, Naoki ona burun dəsmalı gətirmişdi! Xəttatlıq müsabiqəsində
Naoki üçünçü yeri qazanıb!”
Uşaqlıqdan Naokiyə tərifləri eşidirdim: Naoki bunu
etdi, onu etdi!
Elə bilirdim, konspektləri verib qayıdacağıq, amma
Naokinin anası bizi içəri dəvət etdi, qonaq otağındakı divanda əyləşdik. Verter
razı görünürdü, amma Naokinin anasında narazılıq hiss edilirdi.
Qonaq otağı mənə tanış idi. Uşaqlıqda biz burada
loto və kart oynayardıq. Naokinin otağı ikinci mərtəbədə, qonaq otağının düz
üstündə yerləşirdi. Gözümü tavana zilləyərək, düşünürdüm ki, görəsən, Naoki
otağındadır?
Ana bizə çay verdi və Verterə dedi:
-
Naoki
hələ əvvəlki müəlliməyə görə əzab çəkir. Hamı sizin kimi enerjili olsaydı, heç
nə baş verməzdi...
Anladım ki, Naoki anasına sonuncu dərs günü
haqqında heç nə deməyib, yoxsa anası sizin haqqınızda bu qədər sakit və yekəxana
danışmazdı.
Deməli, Naoki anasına heç nə deməyib və təklikdə
iztirab çəkir. Olanlardan xəbərsiz ana sizin dalınızca yaman danışırdı,
qızınızın ölümü haqqında bir kəlmə də demədi! Yəqin, ana ağlına gətirmirdi ki,
oğlunun bu işdə əli var.
Naoki aşağı enmədi. Deyəsən, anası bizi içəri dəvət
etmişdi ki, ancaq şikayər etsin. Verter üzündəki axmaq ifadə ilə başını yellədirdi,
sanki hər sözüylə razılaşırdı. Məncə, Verter ananı dinləmirdi.
- - Xahiş
edirəm, Naokini mənə həvalə edin! – qadın, nəhayət, susanda,Verter dedi.
Yuxarıdan səs-küy eşidildi, deyəsən, Naoki deyiləni
duymuşdu.
Lakin Naoki nə ertəsi gün, nə də sonralar məktəbə gəlmədi.
Biz özümüzü elə aparırdıq ki, sanki heç nə baş verməyib, Süyanı da sanki
görmürdük.
II.
Əzabkeş
İki ay əvvəl mən sizi, Moriquti-sensey, hər gün məktəbdə
görürdüm, amma indi bilmirəm, sizinlə necə əlaqə saxlayım. Siz sinfimiz qarşısında
etiraf etdiniz ki, qızınızın qatilləri olmuş iki şagirdin cəzasını qanuna həvalə
edə bilməzsiniz, ona görə özünüz onlara cəza verəcəksiniz. Sonra da yox
oldunuz. Düşünürəm, bu sizin tərəfdən çox məsuliyyətsiz hərəkətdir. Siz qalıb
sonrakı hadisələri, günahkar uşaqların taleyini öyrənməliydiniz.
Siz yox olandan sonra sinifdə baş verənlərdən
danışmaq istəyirəm. Sizə uzun-uzadı bir məktub yazdım, sonra anladım ki, onu
oxumayacaqsınız. Sonra öyrəndim ki, bir jurnal tərəfindən həvəskar yazarlar
üçün müsabiqə elan edilib, siz o jurnalı tənəffüslərdə müəllimlər otağında
tez-tez oxuyardınız. Bu müsabiqələrdə adətən istedadlı yeniyetmələr qalib gəlir,
mən də bəxtimi sınamaq istədim.
Bir az həyəcan keçirirəm ki, Sakuranomi-senseyin
populyar olmuş aylıq köşəsini aprel ayından bəri çap etmirlər, deməli, siz daha o jurnalı oxumursunuz. İndi məktubumu
çap etsələr də, heç nə bilməyəcəksiniz. Amma yenə də cəhd edirəm.
Bunu ona görə etmirəm ki, köməyinizə ehtiyacım var.
Sizə sadəcə bir sualım olacaq.
